‘De samenwerking trof mij’

Bouwend Nederland-voorman en juryvoorzitter Maxime Verhagen was opgetogen over alle inzendingen: “Dat de sector niet innovatief zou zijn werp ik verre van mij. Het enorme aantal van 67 hoogstaande inzendingen bewijst het tegendeel. Opvallend was dat veel inzendingen in gezamenlijkheid werden ingestuurd. Juist die samenwerking trof mij, want het is de enige manier waarop we in deze sector de enorme opgaven die er aan komen het hoofd kunnen bieden.” De InfraTech Innovatieprijs 2019 kent drie categorieën: ‘Product Innovatie’, ‘Proces Innovatie’ en ‘Vernieuwende Samenwerking’. In totaal waren er 67 inzendingen, waarvan er negen – drie in iedere categorie – door een vakjury werden genomineerd. De negen kanshebbers moesten hun innovaties op 7 december voor de voltallige jury pitchen op de Bouwcampus in Delft. Daarna koos de jury drie winnaars.

Samenwerking

Het Innovatieatelier van de drie noordelijke provincies en de drie noordelijke waterschappen en aanwezige marktpartijen richt zich op het creëren van meer ruimte voor innovatie. Hierbij zijn in combinatie verfrissende nieuwe technieken toegepast: geen traditionele aanbesteding, maar een probleemstelling op 1 A4, waarop bedrijven met maximaal 2 A4’s kunnen antwoorden. Vervolgens in elkaars bijzijn pitchen voor de opdrachtgever. De jury van de InfraTech Innovatieprijs was dermate gecharmeerd van het initiatief dat het Innovatieatelier met de prijs in de categorie ‘Vernieuwende Samenwerking’ naar huis kon.

Bouwen op vertrouwen

Een opdrachtgever die een aanbesteding tot de laatste details dichttimmert. Bouwers die zien dat innovatie eerder bestraft dan beloond wordt en die het onderste uit de kan halen om de klus het goedkoopst te klaren. Onderling wantrouwen tussen alle betrokkenen gedurende het hele traject, soms uitlopend op rechtszaken. Zo ging – en gaat – het er nogal eens aan toe in de bouwwereld. Provinciale opdrachtgevers en bouwers vonden elkaar in Noord-Nederland in de gedachte dat dat anders moet kunnen. In het najaar van 2015 maakten Groningen, Fryslân en Drenthe samen met een aantal bouwers het begin van die ommezwaai, met geld uit het regiospecifiek pakket dat beschikbaar was gekomen na het besluit dat de Zuiderzeelijn niet zou worden aangelegd. Het Innovatieatelier was een feit.

Samen het proces veranderen

“Voor alle partijen, dus ook de bouwers, was het flink wennen om mee te dingen naar een opdracht zónder het traditionele ‘aanbestedingscircus’”, vertelt Peter Westra, directeur Infra bij Oosterhof Holman en bestuurder van het Platform Infra Noord. “Sinds de jaren tachtig is de bouwbranche in feite kapotgeslagen met het verzoek dat uit een aanbesteding spreekt: denk zelf niet na. Projecten werden tot op het niveau van boutjes en moertjes beschreven, zodat je achteraf – als de verliezers een rechtszaak aanspanden – tenminste appels met appels kon vergelijken. Iets nieuws verzinnen is jarenlang ontmoedigt. Pas de laatste jaren komt daar verandering in, waarbij ons Innovatieatelier een heel vooruitstrevend voorbeeld is. Doordat we open en frequent met elkaar om tafel zitten, krijgen we begrip voor waar de ander tegenaan loopt. We hebben als het ware een setting gecreëerd waarin we niet meteen met z’n allen naar de rechter lopen. Binnen het Innovatieatelier zijn we als bouwers onderling niet elkaars concurrenten. We zijn samen bezig om het proces te veranderen. In een pitch zijn de rollen natuurlijk weer anders, dan zie je toch een zekere terughoudendheid optreden. Toch is ook daar de basishouding dat we kunnen leren van elkaar.”

Product en proces

In de categorie Product Innovatie gaat de InfraTech Innovatieprijs 2019 naar de Plastic Road van KWS, Wavin en Total. Het Plastic Road concept bestaat uit een prefab, modulaire en holle wegconstructie gemaakt op basis van (gerecycled) kunststof. Door de prefab-productie, het lichte gewicht en de modulaire opbouw van de PlasticRoad is de aanleg en het onderhoud sneller, eenvoudiger en efficiënter uit te voeren ten opzichte van traditionele wegconstructies. In de categorie Proces Innovatie ging het project Geo Kennis-Op-Maat van Basisregistratie Ondergrond, een project van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, met de eer strijken. De jury roemde het digitaliseringsproject. “Voor de jury is dit de winnaar, omdat gezamenlijk een stap is gezet naar waardecreatie met data. Van de genomineerden levert het de samenleving, bedrijven en opdrachtgevers het meeste ‘profijt’ op in reductie van fouten en kosten. Vanuit deze afspraken en verzamelde data kunnen nieuwe innovaties, toepassingen en diensten ontstaan.

Goede ideeën

Minister van Nieuwenhuizen was enthousiast over de vele inzendingen, zo bleek tijdens de uitreiking van de prijzen. “De sfeer van anders denken, van out of the box, voedt bij mij ook een gevoel van optimisme. Niet voor niets gaat mijn hart van dat soort innovaties sneller kloppen.” De minister nodigde de aanwezigen op InfraTech vervolgens expliciet uit om innovaties bij Rijkswaterstaat te melden. “Er moet ontzettend veel gebeuren aan al die infra die stamt uit de tijd van de wederopbouw. Het verkeer is ondertussen verachtvoudigd en vrachtwagens zijn gemiddeld drie keer zo zwaar geworden. We hebben die innovaties dus keihard nodig. We hebben in Nederland een naam hoog te houden. Goede ideeën zijn bij ons aan het juiste adres en zullen hun weg naar de praktijk vinden.”

Innovatiegalerij

Alle inzendingen zijn tijdens InfraTech 2019 te zien in een speciale galerij op de beursvloer. Iedere inzending bevat een toelichting over bijvoorbeeld het maatschappelijk en/of praktisch probleem waar de innovatie een oplossing voor biedt, wat de verdiencapaciteit is van de innovatie qua tijd/geld/materiaalbesparing e.d. en met wie de innovatie tot stand kan komen (indien het nog niet toegepast wordt). InfraTech 2019 duurt nog tot en met vrijdag 18 januari a.s.

De winnaars van de InfraTech Innovatieprijs 2019 mogen zich twee jaar lang InfraInnovator noemen. Daarnaast ontvangen zij een InfraTech promotiepakket ter waarde van € 2.500,- of € 500,- cash.

Lees hier meer over het Innovatieatelier >>